Đầu Ra Cho Hàng Việt: Liên Kết Để Phát Triển

Đa số doanh nghiệp (DN) sản xuất hàng hóa của Việt Nam đều vướng hai khó khăn mang tính cơ bản: sản xuất hàng tốt đã khó nhưng tìm “đầu ra” cho sản phẩm còn khó hơn.

Khi DN sản xuất tốt thì cần có chiến lược tốt để đưa sản phẩm đến tay NTD

Để hàng hóa đến được tay người tiêu dùng (NTD), DN Việt có ba cách lựa chọn: tự đem hàng trực tiếp đi bán; thông qua thương lái và bán thẳng cho các công ty thương mại để phân phối. Tuy nhiên, cách làm của nhiều DN hiện nay đang thiếu chuyên nghiệp, bị động và phụ thuộc quá nhiều vào trung gian.

Thiếu chiến lược

Những DN Việt tự thiết lập hệ thống phân phối hàng hóa thành công nhờ họ trường vốn, với sức đầu tư hàng trăm tỷ đồng mỗi năm. Tuy nhiên, đa phần DN Việt chiếm số đông dưới dạng nhỏ và vừa. Vì thế, ngoài thiếu vốn, kỹ năng bán hàng, cách tiếp thị các DN còn thiếu cả chiến lược bán hàng mang tính quy mô.

Ông Phan Thế Ruệ, Chủ tịch Hội các nhà bán lẻ Việt Nam nhìn nhận, DN Việt rất cố gắng để chiếm lĩnh thị trường bán lẻ nội địa. Nhưng bên cạnh những khó khăn về tiềm lực, tài chính, khả năng chiếm lĩnh thị trường, nghệ thuật cạnh tranh, DN Việt còn thiếu một chiến lược lựa chọn mục tiêu thị trường, khách hàng trọng điểm để bán hàng.

Lâu nay, nỗi lo tìm “đầu ra” cho hàng hóa của các nhà sản xuất trong nước luôn vấp phải rào cản lớn: sự cạnh tranh không lành mạnh của các DN cùng ngành hàng, vấn nạn hàng nhái, hàng giả, hàng nhập lậu giá thấp lấn sân... Bên cạnh đó, các DN Việt còn chịu sức ép bởi các “đại gia” nước ngoài. Ngoài có tiềm lực về tài chính, các DN nước ngoài tham gia thị trường bán lẻ tại Việt Nam đều là những nhà kinh doanh giàu kinh nghiệm, có nhiều “chiêu thức” để lấy lòng NTD và rất mạnh trong khâu chiếm giữ thị phần.

Liên kết là sức mạnh

Trong sản xuất hàng hóa, khâu phân phối là quan trọng, thậm chí nhiều DN còn coi trọng hơn cả quá trình làm ra sản phẩm. Nhiều DN hiện nay có nhà máy quy mô nhưng lại thiếu một hệ thống phân phối bài bản, chuyên nghiệp, sản phẩm làm ra tiêu thụ qua công ty thương mại, chợ đầu mối vì vậy lợi tức thu được là không nhiều.

Ở các nước phát triển, hàng hóa thường tiêu thụ qua kênh nhà phân phối chuyên nghiệp, lợi nhuận thu được của hai bên đã có những cam kết cụ thể bằng văn bản, trên tinh thần cả hai đều có lợi. Tại Việt Nam, các chủ vựa, thương lái ở chợ đầu mối và các công ty thương mại đều là những “ông vua” trong việc làm giá, nâng chiết khấu, mua hoặc không mua hàng của DN. Trên lý thuyết, sản phẩm của DN được các đầu mối thu mua là một lợi thế vì không phải nghĩ đến “đầu ra” cho hàng hóa. Song thực tế, do sự cạnh tranh của các đối thủ cùng ngành hàng, nhà buôn sẵn sàng làm khó, khi DN khác có mức chiết khấu, hậu mãi cao hơn.

Trong khi đó, cách giao dịch cũng không bài bản, thường lấy tín chấp thay cho ký hợp đồng trong giao nhận hàng hóa. Các DN thương mại đang hoạt động hiện rất đông về số lượng nhưng quá ít về tính chuyên nghiệp. Đây là nguyên nhân thương trường xảy ra nhiều chuyện “tiền trao nhưng cháo không được múc” hoặc hàng mua rồi ngâm vốn nhà sản xuất hàng năm không trả.

Trước những rào cản như vậy, DN làm cách nào để đưa hàng đến được NTD Việt? Theo các chuyên gia thì trước mắt, DN bán lẻ Việt Nam cần phát huy mọi nguồn lực, liên kết giữa các nhà bán lẻ và nhà sản xuất để mang lại lợi ích cho nhau, trong đó có NTD. Riêng về phía DN sản xuất hàng hóa, ngoài việc chọn những công ty có đủ lực và uy tín trong khâu phân phối, cũng cần xây dựng riêng một kênh phân phối với sự đầu tư có chiều sâu.

Bàn về cách đưa hàng Việt phục vụ người Việt, ông Trương Đình Tuyển, nguyên Bộ trưởng Bộ Thương mại chia sẻ, năng lực cạnh tranh của các DN trong nước không cao không phải hoàn toàn do quy mô công ty hay nguồn lực tài chính, mà do DN Việt thiếu tập trung xây dựng chiến lược kinh doanh, thiếu sự hợp tác giữa các DN cũng như lựa chọn sản phẩm cốt lõi và thị trường trọng điểm cho hàng hóa của mình. Vấn đề là phải tạo được sự liên kết vững chắc giữa các DN sản xuất và dịch vụ, trong đó có sự điều tiết chặt chẽ của Nhà nước.

Thủ tướng Chính phủ vừa ký quyết định phê duyệt Đề án “Phát triển thương mại nông thôn giai đoạn 2010 - 2015 và định hướng đến năm 2020”. Theo đó sẽ đầu tư khoảng 9.126 tỉ đồng để phát triển thương mại nông thôn, với mục tiêu đến năm 2020, tất cả các xã đều có chợ đạt chuẩn theo tiêu chí nông thôn mới; 80% số thị trấn có hình thức tổ chức phân phối quy mô nhỏ và vừa. Các DN khi mở rộng mạng lưới kinh doanh ở nông thôn có thể được hưởng những chính sách ưu đãi về thuế, tín dụng, đặc biệt là được chuẩn bị chu đáo về cơ sở hạ tầng.

Theo Báo Văn hóa