Đừng Quá Hướng Ngoại

Tại hội thảo bàn về những rào cản thương mại đối với các doanh nghiệp xuất khẩu diễn ra vào cuối tháng 6 vừa qua ở Hà Nội, một chuyên gia kinh tế nước ngoài đang làm việc cho UNIDO (Tổ chức Phát triển công nghiệp Liên hiệp quốc) đã nói: “Tôi thấy các bạn (Việt Nam) tổ chức rất nhiều hội thảo về xuất khẩu để tìm cách tiêu thụ sản phẩm ở thị trường nước ngoài nhưng lại ít bàn đến việc làm thế nào tận dụng hết sức tiêu thụ của gần 90 triệu dân nội địa...”

Minh họa: Internet

Quả thật, nhiều doanh nghiệp Việt Nam hiện đang quá tập trung cho thị trường xuất khẩu mà bỏ quên thị trường nội địa. Theo thống kê của nguyên Thứ trưởng Bộ Thương mại Phan Thế Ruệ, tính đến giữa năm 2009, có gần 75% trong tổng số khoảng 350.000 doanh nghiệp trong nước tham gia lĩnh vực sản xuất và phân phối, trong đó rất nhiều doanh nghiệp xuất khẩu từ 65 - 95% sản phẩm ra nước ngoài.

Trong khi đó, thị trường nội địa đầy tiềm năng thì lại đang bị bỏ lửng. May ra có vài thương hiệu “made in Vietnam” được lòng người tiêu dùng nội địa, nhưng trên bảng hiệu của cửa hàng lại ghi dòng chữ nổi bật “Hàng hiệu xuất khẩu” thay vì “Hàng hiệu dành cho người Việt Nam”!

Nếu chỉ nghĩ một cách đơn giản rằng xuất khẩu sẽ thu nhiều lãi hơn do ngoại tệ có giá hơn đồng bản tệ hay cho rằng nền kinh tế dựa vào xuất khẩu mới tốt thì cần phải xem xét lại.

Nhìn vào công thức chung tính GDP = C + I + G + NX, trong đó GDP được coi như thước đo cho sự phát triển kinh tế của một quốc gia thì rõ ràng bên cạnh đầu tư (I), chi tiêu chính phủ (G) và xuất khẩu ròng (NX), chi tiêu dùng cá nhân hay hộ gia đình (C) đóng vai trò rất quan trọng.

Theo các chuyên gia kinh tế, cần khuyến khích tăng tỷ trọng của C và I thay vì G trong GDP vì sức mạnh nội tại của nền kinh tế mới là yếu tố quyết định sự tăng trưởng bền vững. Trong cơ cấu GDP của hai nền kinh tế lớn nhất thế giới là Mỹ và Nhật Bản, C lần lượt chiếm tới hai phần ba và khoảng một phần hai.

Mặc dù Việt Nam vẫn là nước đang phát triển và chi tiêu dùng bình quân mới chỉ đạt mức cơ bản, nhưng các chỉ tiêu về tăng trưởng, thu nhập và chi tiêu vẫn tương đối khả quan. Với dân số gần 90 triệu người, tốc độ tăng trưởng GDP mấy năm trở lại đây luôn đạt từ 5-8%/năm, thu nhập bình quân đầu người khoảng 1.000 đô la Mỹ/năm, chi tiêu bình quân đầu người 1 triệu đồng/tháng, thị trường nội địa được đánh giá là rất nhiều tiềm năng.

Trong bối cảnh kinh tế thế giới vẫn còn khó khăn như hiện nay thì việc khai thác thị trường nội địa bên cạnh xuất khẩu là lựa chọn khôn ngoan. Thứ nhất, doanh nghiệp sẽ không phải đối phó với những rào cản phi thương mại và thương mại khi xuất khẩu hàng hóa. Thứ hai, công tác quảng bá, tiếp thị ở thị trường nội địa sẽ dễ dàng và tiết kiệm chi phí nhiều hơn.

Vấn đề còn lại là nên khai thác thị trường nội địa thế nào cho hiệu quả? Để làm được điều này, các doanh nghiệp cần thực sự coi trọng người tiêu dùng nội địa, thể hiện ở mọi khâu từ nghiên cứu thị trường kỹ lượng để sản xuất và phân phối sản phẩm chất lượng tốt với giá hợp lý cho tới xây dựng thương hiệu mang tính hướng nội... Có như vậy, các doanh nghiệp mới có thể khơi gợi và dẫn dắt nhu cầu của người tiêu dùng trên tinh thần đề cao lòng tự hào dân tộc.

Theo TBKTSG